• Baaigem, Unieke Sectie, kadastraal perceel 673 (deels)

• De originele onteigening vond plaats op grondgebied Baaigem.
• Het onteigende perceeltje omvatte een terrein landbouwgrond van 1 are 73 ca. aan de zuidwestelijke zijde van een groter perceel weiland van in totaal 77 are 40 ca.
• Om het terrein ten allen tijde te kunnen bereiken was er in dit geval geen sprake van permanente en tijdelijke erfdienstbaarheden omdat het onteigende perceel aansloot bij de Baaigemstraat.
• De akte voor het onteigende terrein werd verleden op 18 april 1935 voor de prijs van 1430 BEF aan Madame la Comptesse de Spangen, woonachtig te Brussel.
• Deze akte bevatte ook een clausule voor een jaarlijkse intrest op dit bedrag van 5% wat in dit geval neerkwam op jaarlijks 71.50 BEF vanaf het ogenblik dat de werken zouden aanvatten. Er werd ook een bijkomende clausule toegevoegd zodat deze intresten ten laatste zouden starten 3 maanden na het tekenen van de akte mocht de startdatum van de werken, vertraging oplopen.

• Op een actuele schets van het kadaster vindt men het originele perceel A697 niet meer terug. Dit is heden opgesplitst in het ooit voor de bunker onteigende perceel begrensd op de betonnen grenzen van de bunker, heden gekadastreerd is als perceel A697a en de resten van het originele perceel A697 die heden perceel A697b zijn geworden.
• Deze bunker en bijhorende grond was in elk geval in 1961 niet meer opgenomen binnen de nog te koop staande bunkers. Gezien het perceel werd opgedeeld in een perceel met de bunker op zijn betonnen grenzen en de bunker nog altijd volledig is afgesloten, laat dit vermoeden dat het respectievelijke perceel met de bunker wel zal opnieuw overgenomen zijn voor de rondom liggende gronden maar niet voor de bunker zelf. Allicht is de bunker op zich, nooit opnieuw verkocht.

• De bunker ligt op de rechter kant van de Baaigemstraat als men komt van het centrum van Baaigem. Hij ligt net voor een landweg die omhoog loopt in de richting van de romp van de molen van Baaigem.

• Het is een voorliniebunker tussen steunpunt Semmerzake en Muntekouter tussen A20 (360 m) en A22 (155 m). Hij staat in hoek opgesteld met A20 om zo een groter gezichtsbereik en schietbereik te hebben.
• De bunker A20 neemt de velden zuidoostelijk van de Baaigemstraat, inclusief de kasseiweg Raapakkerlos onder vuur. De bunker A21 die met de bunker A20 in hoek is opgesteld neemt dan in kruisvuur dezelfde velden en de Raapakkerlos specifiek in de lengte onder vuur.

• Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
• De toegang tot het sas zit op de linker zijkant ter hoogte van het dak. Men komt de bunker binnen in de richting van de schietgaten, iets dat men bij niet zoveel bunkers terugvindt. De toegang zit achter een hoek gemaakt met een grote keermuur. Daar kon men origineel via een trap naar beneden het klassieke toegangssas van de bunker betreden.
• Deze bunker zat sterk vergelijkend met de Molenbunker Av10 te Gijzenzele volledig ingewerkt in de nogal stijle helling van het terrein die heden wel al deels afgegraven en afgelaagd is.
• Ook nog opmerkelijk bij deze bunker is dat de schietgaten onderling een beperkte hoek maken waardoor ze niet volledig hetzelfde schootsveld hebben.

• De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij ook voorzien voor de opstelling van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

• Een ruw stenen uiterlijk (Tyrools gebocheld)
• Origineel geverfd in een okerkleurige grondkleur. Hierop waren lichtgroene en groene vlekken aangebracht. De gele kleur is nog terug te vinden aan de binnenkant van de schietgaten. De groene tinten zijn nog terug te vinden aan de binnenkant van het extra toegangssas van deze bunker (achter de gemetste muur aan de linker zijkant van de bunker).
• Men merkt wel op dat het ruwe stenen uiterlijk stopt op de zijkanten en op het uitstekende oreillon. Dit komt omdat de bunker grotendeels zat ingegraven in de helling van het terrein ter plaatse.
• Het terrein is in het verloop van de jaren sterk afgelaagd. U ziet duidelijk dat het terrein errond grote niveauverschillen kent.
• Beide schietgaten zaten verborgen achter metalen valluiken van 0.96m x 0.325m (BxH).
• Vooraan de bunker waren nog 5 gewapend betonnen palen (op één van de plannetjes zichtbaar). Hierdoor liepen gegalvaniseerde stalen draden om de schietgaten totaal onbereikbaar te maken voor belagers van de voorzijde komende.
• Het toegangssas was volledig uitgewerkt in baksteen en omvatte een verticale trap (origineel is er sprake van 1.50m trap) maar dit is in praktijk minder.
• Er zijn nog resten te zien van een aantal verwijderde stijgijzers.
• Dit werd gevolgd door nog een aantal in beton uitgewerkte trappen (en dit zijn er in praktijk allicht meer dan origineel voorzien).
• Onderaan in dit toegangssas was een sterfput voorzien.
• Deze toegangskuil was bovenaan afsluitbaar met specifiek ontworpen betonnen dallen.
• Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
• De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
• In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
  • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
• Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
• Deze bunker zat op die wijze zo goed als volledig uitgewerkt in de rand van dit stijl oplopende terrein en ging hier volledig mee in op zonder echt op te vallen.

• De bunker is gedeeltelijk vrij. De twee schietgaten zijn beperkt vrij.
• Gezien de grond grotendeels is verwijderd rond de bunker is de originele toegang langs boven moeilijk te bereiken. Deze is echter nog vrij intact, enkel de betonnen afdekdallen zijn verdwenen. Je merkt er duidelijk nog restanten van stijgijzers (geen trap) en een aantal betonnen treden tot de eigenlijke toegang van de bunker.
• Deze laatste is nog altijd volledig dichtgemetst.
• Beide schietgaten zijn beperkt geopend.

• De kans op schade is op deze zone van de lijn is vrij miniem omdat ze wel bezet is geweest maar nooit effectief om zeggen zwaar bevochten.
• Voor zover geprospecteerd konden er voorlopig alvast aan de buitenzijde geen sporen van strijd worden vastgesteld.

• Voorlopig geen gekend.

• Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 63.143,72 Bef gekost hebben.
• Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 63.643,72 Bef hebben gelegen.
• Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Oude foto allicht van rond 1985

Foto's van deze bunker

Foto's anno 1990 - 1995 : Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting